Zorgbudget voor ouderen met een zorgnood

Het zorgbudget voor ouderen met een zorgnood (vroeger de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden genoemd) is een tegemoetkoming die je kunt ontvangen als je 65 jaar of ouder bent én als jouw zelfredzaamheid beperkt is.

• Een zorgbudget voor ouderen met een zorgnood kun je ten vroegste op de dag van jouw 65ste verjaardag aanvragen.
• Jouw zelfredzaamheid:
  • Je verblijft thuis (niet in een woonzorgcentrum):
    • Artsen van de Directie-generaal Personen met een Handicap onderzoeken de vermindering van jouw zelfredzaamheid en erkennen zo jouw gezondheidsprobleem als een handicap. Zij vragen medische informatie op bij je arts of specialist om jouw zelfredzaamheid te evalueren. Verwittig daarom jouw behandelend arts als je een aanvraag doet.
    • Je moet minstens 7 punten behalen op de 'schaal van verminderde zelfredzaamheid'. Die schaal meet de invloed van je handicap of gezondheidsprobleem op je dagelijkse leven. Dat wil zeggen dat je moeilijkheden ondervindt bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten zoals:
      • je verplaatsen
      • eten bereiden en opeten
      • jezelf verzorgen en aankleden
      • jouw woning onderhouden en huishoudelijke activiteiten doen
      • gevaar inschatten en vermijden
      • contacten onderhouden met andere personen
  • Je verblijft in een woonzorgcentrum:
    • Bij een aanvraag vanaf 1 april 2023 krijg je automatisch een zorgcategorie 4 of 5 toegekend, en moet er geen medische evaluatie gebeuren. Enkel in de volgende gevallen krijgt je een zorgcategorie 5 toegekend (in plaats van zorgcategorie 4):
      • Je had vóór de opname in het woonzorgcentrum al een zorgcategorie 5
      • Je ontvangt een inkomensgarantie voor ouderen (IGO) tijdens je opname in het woonzorgcentrum
    • Ontving je al een zorgbudget voor ouderen met een zorgnood vóór jouw opname in het woonzorgcentrum, dan moet je op het moment van de opname geen nieuwe aanvraag indienen om een vaste zorgcategorie 4 of 5 te krijgen. Jouw zorgkas past jouw dossier automatisch aan.
• Je moet aangesloten zijn bij een zorgkas in kader van de Vlaamse Sociale Bescherming. Je moet ook alle zorgpremies betaald hebben. Indien dat niet het geval is, worden de achterstallige premies afgehouden van het zorgbudget.
• Op de datum waarop jouw recht op het zorgbudget ingaat, moet je minstens 10 kalenderjaren, waarvan minstens 5 opeenvolgende kalenderjaren, aan één van de volgende voorwaarden voldoen:
  • minstens één dag van het jaar in Vlaanderen of Brussel wonen (onder wonen wordt verstaan ‘ingeschreven zijn in het bevolkings- of vreemdelingenregister’).
  • op 1 januari van het jaar sociaal verzekerd zijn in een lidstaat van de Europese Unie, een lidstaat van de Europese Economische Ruimte of in Zwitserland.

• Deze jaren moeten voorafgaan, maar niet onmiddellijk voorafgaan aan jouw recht op het zorgbudget: heb je u ooit een periode van 10 jaar, waarvan 5 opeenvolgende jaren, in Vlaanderen of Brussel gewoond, dan voldoe je aan deze voorwaarde. Voor personen die jonger zijn dan 18 jaar, is deze voorwaarde niet van toepassing. Deze woonvoorwaarde geldt sinds1 januari 2022 en enkel voor nieuwe dossiers.

Het inkomen van jezelf en jouw partner mag bepaalde grenzen niet overschrijden. Er wordt rekening gehouden met:

• Pensioen
• Beroepsinkomsten
• Vervangingsinkomen
• Spaargelden
• Beleggingen
• Eigendommen (huis, bouwgrond, weiland,..)
• Verkoop of schenking van eigendommen
• …

Aanvraag

Een aanvraag voor een zorgbudget voor ouderen met een zorgnood kun je enkel online indienen. Je vult bij de aanvraag een vragenlijst in die de nodige informatie geeft om een beslissing te kunnen nemen. Om een aanvraag te kunnen indienen, heb je jouw elektronische identiteitskaart (eID) (met kaartlezer en pincode), een token of een andere digitale sleutel nodig.

Behandeling van jouw aanvraag

De zorgkas gaat na of je recht hebt op het zorgbudget voor ouderen met een zorgnood. Indien nodig, wordt er bijkomende financiële of administratieve informatie opgevraagd.

Als je verblijft in een woonzorgcentrum, krijg je vanaf 1 april 2023 een vaste zorgcategorie 4 (of 5) toegekend.

Er wordt ook een evaluatie van jouw handicap aangevraagd bij het Directie-Generaal Personen met een Handicap. De Directie-Generaal Personen met een Handicap zal medische informatie opvragen bij jouw arts of specialist om jouw handicap te kunnen evalueren. Neem bij voorkeur zelf contact op met jouw behandelend arts om hem hiervan te verwittigen. Zo weet hij dat hij van de Directie-Generaal Personen met een Handicap bericht mag verwachten.

Meestal nodigt de DG Personen met een Handicap je nog uit voor een gesprek met een arts. Het is mogelijk dat de Directie-Generaal Personen met een Handicap beslist om jouw handicap maar voor een specifieke periode te erkennen omdat de arts van mening is dat jouw medische situatie nog gunstig zal evolueren. Als jouw medische toestand stabiel is, dan zal hij beslissen om jouw handicap voor onbepaalde duur te erkennen.

Beslissing

Jouw zorgkas brengt je op de hoogte van de beslissing over het zorgbudget. De behandeling van een aanvraag duurt gemiddeld drie tot vier maanden.

In de beslissingsbrief staat of je al dan niet recht hebt en hoeveel het zorgbudget bedraagt. In de bijlage bij de brief staat vermeld hoe je beroep kunt aantekenen bij de arbeidsrechtbank.

Bij een goedkeuring van de aanvraag, heb je recht op het zorgbudget vanaf de maand die volgt op jouw aanvraag. Er wordt met terugwerkende kracht uitbetaald bij een positieve beslissing. De eerste uitbetaling gebeurt in de maand na de beslissing van de zorgkas.

Als je hulp nodig hebt bij jouw aanvraag, kun je terecht bij jouw ziekenfonds, hulpkas of de sociale dienst. Neem zeker volgende informatie mee, zodat jouw aanvraag onmiddellijk correct kan worden ingevuld:

• naam en voornaam van jouw huisarts of de arts die jouw handicap opvolgt
• jouw token of elektronische identiteitskaart met pincode
• jouw eigen bankrekeningnummer
• een overzicht van jouw spaargelden en eventuele beleggingen.

De medewerker van het ziekenfonds, de gemeente of het OCMW kan ook met zijn/haar eigen identiteitskaart aanmelden en namens de zorgbehoevende een aanvraag indienen.

Het maximumbedrag voor het zorgbudget voor ouderen met een zorgnood is in eerste instantie afhankelijk van jouw graad van zelfredzaamheid. Of je recht hebt op dat maximumbedrag, wordt bepaald aan de hand van het inkomen van jou en jouw partner. Het uiteindelijke bedrag kan van persoon tot persoon heel erg verschillen.

De maximumbedragen van het zorgbudget voor ouderen met een zorgnood en de vrijstellingsgrenzen op het inkomen per gezinscategorie worden geïndexeerd. Ze worden aangepast telkens wanneer de spilindex overschreden wordt.

Je kunt zelf inschatten op welk bedrag je recht zou kunnen hebben via een simulatie. Als je de regelgeving onvoldoende kent, is het echter niet zo makkelijk om deze simulatie zelf uit te voeren. Neem contact op met de dienst maatschappelijk werk van jouw ziekenfonds of de sociale dienst om hierbij te helpen.

De eerste uitbetaling gebeurt in de maand na de positieve beslissing van de zorgkas. Die betaalt het zorgbudget voor ouderen met een zorgnood telkens voor het einde van de maand uit op het rekeningnummer van de begunstigde. Je moet niet verantwoorden hoe je het zorgbudget gebruikt.

Bij de Vlaamse Zorgkas gebeurt de uitbetaling elke 25ste dag van de maand. Indien deze dag op een feestdag valt of in het weekend, dan wordt het de laatste werkdag hiervoor uitbetaald. Voor andere zorgkassen neem je best contact op met deze zorgkas.

Indien de aanvrager overlijdt, wordt het zorgbudget uitbetaald tot en met de maand van het overlijden.

Combinatie met andere tegemoetkomingen

• Je kunt het zorgbudget voor ouderen met een zorgnood combineren met de andere zorgbudgetten van de Vlaamse Sociale Bescherming.
• Je kunt het zorgbudget NIET combineren met een inkomensvervangende tegemoetkoming of een integratietegemoetkoming.